مشکلاتی که ممکن است با اوتیسم همراه شوند:(مشاوره تلفنی09226380616)
مشکلاتی که ممکن است با اوتیسم همراه شوند:
1- اختلال در درک حواس:
بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم در دریافتِ تحریکاتِ حسی ناتوان هستند و آنها را و به خوبی درک می کنند. مثلا ممکن است نتوانند مرز میانِ یک عکس یا نقاشی را با واقعیت از هم تشخیص دهند. این کودکان به محرک های حسی مانند صدا ، بو ، مزه و تصاویر شدیدا حساس هستند و بعضا صدای باد یا زنگِ تلفن می تواند آنها را براشفته کند به گونه ای که گوش های خود را گرفته و فریاد بزنند.
به نظر می رسد که مغز این افراد قادر به برقراریِ تعادلِ مناسب میان تحریکاتِ حسی نمی باشد. و نتیجه این امر برای مثال کودک را نسبت به سرمای زیاد بی تفاوت می کند و یا از افتادن و حتی جراحت یا شکستگی استخوان ، احساسِ درد نکنند و این در حالی است که یک تماس ملائم می تواند باعث بروز واکنش شدید در فرد شود.
2- عقب ماندگی ذهنی:
تمام کودکانِ اوتیسمی دارای اختلالِ مغزی هستند. آنها در مواردی کاملا نرمال رفتار می کنند اما در موارد دیگر مغز آنها دچارِ کمبود و ضعف است. برای مثال یک کودک می تواند در مهارت های بصری قوی باشد اما همان کودک فاقد مهارت های تکلمی باشد.
3- حملاتِ ناگهانی ( تشنج) :
نزدیک به یک چهارم کودکان اوتیسمی در اوایل کودکی و نوجوانی دچار تشنج می شوند. که البته در بسیاری از موارد می توان آنها را با دارو کنترل کرد.
4- سندرم ایکسِ شکننده ( Fragile X ) :
سندرم ایکسِ شکننده ( یک نوع عقب ماندگیِ ذهنیِ مورثی است و چون کروموزوم هایِ X در این عارضه معیوب هستند به آن این نام را داده اند ) در 2 نا 5 درصد افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند دیده می شود. کند ذهنی و علائمی مانند علائم اوتیسم و همچنین نامعمول بودن چهره در کسانی که این عارضه را به ارث می برند بیشتر دیده می شود.
5- برامدگی و سفتیِ بافت ها :
یک عامل ژنتیکی باعث رشد غیر عادی بافتِ مغز و سایر ارگان ها می شود. و به نظر می رسد بین این موضوع و اوتیسم رابطه مستقیم وجود داشته باشد. احتمالِ تورم و سفتیِ بافت ها در کودکان متولد شده کمتر از یک در ده هزار است اما از همین مقدارِ ناچیز ، یک چهارمِ آنها کودکانِ اوتیسمی هستند.
تشخیصِ اوتیسم :
برای تشخیصِ اوتیسم لازم است که حداقل یکی از مشکلاتِ اجتماعی ، ارتباطی و یا رفتاری تا قبل از سنِ سه سالگی تشخیص داده شود. پروسه تشخیص شاملِ دو مرحله می شود. که در مرحله اول کودک مورد معاینه عمومی قرار گرفته و اگر نشانه اوتیسم در او نمایان شد ، در مرحله دوم یک تیمِ پزشکی به صورت تخصصی کودک را معاینه می کنند.
والدین ممکن است از همان بدوِ تولدِ کودکشان متوجه رفتارِ غیرِ عادی او بشوند و ببینند که فرزندشان نسبت به مردم و اسباب بازی ها بی تفاوت است . اما در بعضی دیگر از کودکان تا قبل از اینکه شروع به راه رفتن کنند هیچ نشانه غیر عادی دیده نمی شود ولی در نهایت رفتارِ آنها نیز تغییر کرده ، پرخاشگر و یا منزوی می شوند.
گاها نگرش والدین به رفتارِ فرزندشان می تواند چند سال درمان را به تاخیر بیاندازد چراکه آنها دوست ندارند رفتار غیر معمولِ فرزندشان را بپذیرند و باور کنند که کودکشان باید درمان شود.
در تشخیص اوتیسم ، پزشکان معمولا به دیگر وضعیت ها مانند اختلالِ Rett و سندرمِ آسپرگر (Asperger ) که علائمی مانند علائم اوتیسم دارند توجه می کنند. اختلال Rett یک بیماریِ مغزی پیش رونده است که تنها در دختران دیده می شود. و علائمِ آن مانند اوتیسم شامل از دست دادنِ مهارت های اجتماعی و کلامی است. و همچنین در سندرم آسپرگر ، کودکان رفتارِ تکراری از خود نشان می دهند و اغلب دست و پا چلفتی هستند. در حالی که از لحاظِ هوشی و مهارت های تکلمی در سلامت کامل بسر می برند.
در چند سالِ اخیر روش هایی برای تشخیصِ اختلال ها و عارضه هایی که ممکن است با اوتیسم همراه باشند ، اختراع شده. پرسشنامه طیف سنجِ اوتیسم (ASSQ ) و تستِ درجه بندیِ استرالیایی ( CAST ) برای تشخیص سندرم آسپرگر از جمله این روش ها هستند.
مرحله دوم تشخیصِ اوتیسم به مراتب تخصصی تر می باشد که شامل عصب شناسی و بررسیِ عواملِ ژنتیکی و آزمون های زبانی است. ADI-R و ADOS-G دو روش دیگر برای تشخیص اوتیسم می باشند. که اولی یک مصاحبه ساخت داری است و شامل بیش از 100 بخش مختلف می شود و تمرکز آن روی چهار بخش اصلیِ ارتباط ، تعاملات اجتماعی ، رفتار و حرکات تکراری و بررسی زمانی که علائمِ اوتیسم در فرد نمایان شد ، می باشد.و ADOS-G یک روشِ اندازه گیری ضعفِ رفتارِ اجتماعی ، مبتنی بر مشاهداتی است که کودک در آنها دچارِ مشکل می باشد.
از دیگر روش های تخصصی می توان به مقیاسِ درجۀ اوتیسمِ کودک ( CARS ) اشاره کرد. این روش برای ارزیابی توانایی کودک در حرکات ، انطباق پذیری ، واکنش به صداها ، برقراری ارتباطِ کلامی و رابطه با دیگران ، موثر است. این روش از طریقِ مشاهدۀ رفتارِ کودکان و اطلاعاتی که والدینِ آنها به متخصصان می دهند ، برای کودکان بالای دو سال سن امکان پذیر می شود.
علت ها:
اوتیسم یک اختلال فیزیکی توام با ساختارِ غیرِ معمول و فعالیت های ِ ناکامل شیمیایی در مغز است. و دلیل این نواقص به گونۀ دقیق هنوز مشخص نشده است. اما تحقیقاتِ بسیار گسترده ای در حال انجام است.
به نظر می رسد که عوامل ژنتیکی در این میان نقشِ بسیار مهمی دارند. به عنوانِ مثال احتمالِ وجودِ اوتیسم در دوقلوهایِ همسان بیش از دوقلوهایِ غیرهمسان است. و همچنین احتمال اوتیسم در هر دو کودک همسان بیش از احتمال وجود اوتیسم در دو خواهر و یا دو برادر و یا یک خواهر و برادر است. ناهنجاری هایِ تکلمی در کودکانی که پدر و مادر آنها از یک خانواده و خویشاوند هستند ، بیشتر دیده می شود.و در نهایت غیر عادی بودن کروموزم ها و مشکلات عصبی در خانواده هایی که یک یا چند نفر از آنها دچار اوتیسم هستند ، بیشتر شایع است.
در سال های اخیر با مطالعه عکس های گرفته شده به روش های گوناگون مانند CT SCAN و MRI برای ما مشخص شده که رشد غیر عادی مغز که باعث اوتیسم می شود ، در همان ماه های آغازینِ زندگی صورت می گیرد. این نظریه رشدِ معیوبِ مغز نشان می دهد که ناهنجاری های آناتومیکالی که در اوتیسم وجود دارند به دلیلِ عواملِ ژنتیکی هستند که رشد مغز را تحت شعاع قرار می دهند. و شاید رشد ناگهانیِ سر در کودکانِ زیرِ شش ماه از اولین نشانه های خطر ابتلا به اوتیسم باشد که در این صورت می توان آن را تشخیص داد و شاید درمان کرد.
کالبد شکافی و عکس برداریِ MRI نشان می دهند که بسیاری از بخش های مهمِ مغز در بروزِ اوتیسم نقش دارند. این بخش ها شامل مخچه ، قشر مخ ، دستکاه لیمبیک ، جسم پنبه ای ( توده ایی از بافت های عصبی که ارتباط میان دو نیم کره مغز را امکان پذیر می کنند ) ، غدد عصبی پایه و ساقه مغز می شود. دیگر تحقیقات بر پایه مطالعۀ انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین ، دوپامین و اپی نفرین ( آدرنالین ) هستند.
درمان:
هیچ تک بستۀ درمانیِ کاملب برای درمان تمام کودکان مبتلا به اوتیسم وجود ندارد. یکی از نکاتی که اکثر دانشمندان بر آن اتفاق نظر دارند ، درمانِ زود هنگام است. و البته جای امیدواری است که افراد اوتیسمی به خوبی به روش های درمانیِ طراحی شده و سازمان یافته واکنشِ مثبت نشان می دهند. استفاده از دارو نیز بخشی از درمان محسوب می شود.
قبل از اینکه در مورد درمانِ کودکان تصمیم بگیرید باید از روش های مختلف درمانی به خوبی آگاهی پیدا کرده و سپس مناسب ترین راه را برای بهبودی آنها انتخاب کنید. مثلا اگر قصد دارید کودکتان را در مدرسه نام نویسی کنید باید توجه داشته باشید که آیا آنها برنامه خاصی برای فرزندِ شما در نظر دارند؟ و آیا این برنامه ها برای دیگر کودکان هم مفید بوده است؟ و یا اصلا تجریه ای در مورد کودکانِ اوتیسمی دارند؟ همچنین در نظر داشته باشید که برنامه درمانیِ آنها فقط شاملِ همان مرکز می شود و یا در خانه هم برنامه هایی برای بهبودیِ بیشتر پیش بینی شده است.
در میانِ متدهای مختلفِ درمان ، آنالیزِ رفتارِ عملی (ABA) به عنوانِ یکی از موثرترین روش ها شناخته می شود. طبقِ مطالعاتی که سی سال به طول انجامید ، پزشکان دریافتند قدرتِ اثر بخشِ آنالیز رفتار عملی در کاهشِ رفتارهای نامناسب بیماران و افزایش مهارت های برقرایِ ارتباط و یادگیری ، چشمگیر و قابل توجه است.
یک برنامه درمانیِ مناسب می تواند علاقه کودکان را به ادامه درمان افزایش دهد. جدول حل کردن ، آموزشِ انجامِ وظایف به صورتِ یک سری مراحل ساده و قدم به قدم و تقویت قدرتِ تمرکز و توجه به واسطۀ فعالیت هایِ سازمان دهی شده ، از جملۀ این اقدامات می باشند که کودکان به آنها علاقه نشان می دهند. نقشِ والدین نیز در موفقیتِ درمان حائزِ اهمیت است. پدر و مادرها باید با معلمان و درمانگرهایِ کودکشان نهایتِ همکاری را داشته باشند. تا بتوانند نتیجه مثبت و یا بی اثر بودن درمان را تشخیص دهند و به پزشک مرتبا تغییرات رفتارِ کودک را گزارش دهند. به محضِ اینکه عدمِ توانایی در یک مورد تشخیص داده شد ، درمان باید شروع شود. و یک درمان مناسب مهارت های اجتماعی و ارتباطی را به کودک خواهد آموخت. برای کودکان کمتر از سه سال ، معمولا درمان باید در خانه انجام شود و هدف از این درمان به طورِ ویژه بر قدرت یادگیری ، مهارتهای کلامی ، افزایشِ توجه ، تقلید پذیری و بهبود در واکنش نشان دارن ، متمرکز می شود. برای درمان کودکان بالای سه سال سن ، باید توجه داشت که در مدارس و مهد کودک ها ، کلاس هایِ جداگانۀ ویژۀ کودکانِ اوتیسمی وجود داشته باشد. این کودکان نمی توانند با دیگر همسن های خود یک برنامه آموزشی مشترک داشته باشند.
به والدین نیز توصیه می شود قبل از اینکه هزینه و وقتِ خود را تلف کنند ، در مورد روش های درمان اطلاعات کسب کنند چراکه در بعضی از موارد ، بعضی از روش ها بی فایده هستند مانند:
آغوش درمانی : در این روش از پدر و مادرها خواسته می شود فرزند خود را برای مدتِ طولانی در آغوش بگیرند حتی اگر فرزندشان تمایلی به این کار نداشته باشد. البته این روش دلیلِ علمی ندارد و به نظر نمی رسد بتواند باعثِ ایجادِ پیوند محکمتر میانِ کودک و والدین شود.
تمرین های شنودی: در این روش کودکان به منظورِ ارتقاءِ مهارت های زبانیِ خود به صداها و کلماتِ متنوع گوش می دهند. این روش به افرادِ اوتیسمی کمک میکند تا بتوانند تعادل بهتری در برقراریِ احساساتِ خود با محیط داشته باشند. اما بعد از اینکه دانشمندان این روش را مورد بررسی قرار دانند ، متوجه شدند این متد تفاوتی با گوش دادن به موسیقی ندارد.
دارودرمانی:
عملا دارویی که بتواند اوتیسم را بهبود بخشد وجود ندارد. اما متخصصان از داروها برای درمانِ مشکلاتِ رفتاریِ ناشی از اوتیسم مانند کج خلقی ، بدرفتاری و خودزنی ، استفاده می کنند. اغلب داروهایی که استفاده می شوند همان داروهایی هستند که برای اختلال های دیگر با علائم مشابه اوتیسم مانند افسردگی و اختلالِ وسواس اجباری مورد استفاده قرار می گیرند. گاها دیده می شوند که داروها به روی کودکان اوتیسمی ، اثر چندانی ندارند. بنابراین مهم است که والدین ، پزشکی را انتخاب کنند که در موردِ اوتیسم تجربه داشته باشد. هنگامی که دارویی برای کودک تجویز می شود باید از نزدیک او را تحتِ نظر داشت. از پزشکِ کودکتان در مورد عوارضِ جانبی داروها سوال کنید و به طور مرتب تغییر رفتار و واکنشِ فرزندتان به داروها را به دکتر گزارش دهید.
افسردگی و اضطراب:
داروهای مهار کنندۀ باز جذبِ سروتونین (SSIRs) از رایج ترین داروهایی هستند که برای بهبود علائمِ اضطراب ، افسردگی و اختلالِ وسواسیِ فکری – عملی (OCD) مورد استفاده قرار می گیرند. از میانِ این دسته از داروها تنها Fluoxetine ( Prozac ) توسط FDA برای درمانِ افسردگی و اختلال وسواس فکری – عملی در کودکانِ بالای 7 سال سن مورد تائید قرار گرفته است. دیگر داروها فقط برای درمان اختلال وسواس فکری – عملی در کودکان موردِ استفاده است. Fluvoxamine ( Luvox ) برای کودکان هشت ساله و بزرگتر ، Sertraline یا همان (Zoloft) برای کودکان شش ساله و بزرگتر و Clomipramine با نام تجاری (Anafranil) برای افراد بالای ده سال سن تجویز می شوند. استفاده از این داروها می تواند در اصلاحِ رفتارِ تکراری و وسواس گونۀ کودکان موثر باشد. و قدرت ارتباط چشمی و مهارت های اجتماعی را بهبود بخشد.
باید توجه داشت که طبق اختاریۀ FDA تمامی کودکان ، نوجوانان و افرادِ بالغی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند باید به دقت تحت نظر باشند به ویژه در هفته های اول درمان. این عمل برای جلوگیری از حاد شدن افسردگی ، تمایل به خودکشی ، تغییر رفتار مانند بی خوابی ، بی قراری و قطع ارتباط با جامعه لازم است.
مشکلات رفتاری:
داروهای ضد روان پریشی برای درمان مشکلات رفتاریِ شدید مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها با کاهشِ فعالیت های یک انتقال دهندۀ عصبی به نام دوپامین در مغز عمل می کنند. در میان داروهایی مانند Haloperidol ، Thioridazine ، Fluphenazine و Clorpromazine ، طبق مطالعات انجام شده ، Haloperidol موثرتر از دیگر داروهای نام برده شده است. اما با وجود موثر بودن دارای عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و نعشگی ، گرفتگی عضلات و حرکات غیر عادی نیز می باشد.
طبقِ تحقیقات انجام شده ، rispridone برای درمانِ مشکلاتِ شدید رفتاری در کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار موثر است. و عوارض جانبی آن نیز معمولا شاملِ خواب آلودگی و افزایش وزن میشود. FDA مصرف این دارو را برای افراد 5 تا 16 سال تایید کرده است. این دارو برای درمان کج خلقی ، پرخاشگری ، خودزنی و حمله های عصبی که معمولا با جیغ و گریه همراه است ، موثر می باشد. همچنین داروهایی مانند Olanzapine و Ziprasidone همین اثراتِ مفیدِ درمانی را دارند با این تفاوت که باعث اضافه وزن نمی شوند.
حملات ناگهانی ( تشنج ) :
حملات ناگهانی در یک چهارم افراد مبتلا به اوتیسم رخ می دهد. به ویژه آنهایی که از ضریب هوشی کمتری برخوردارند. و یا گنگ هستند.اغلب این افراد با داروهای ضد تشنج مانند Carbamazepine ، Iamotrigine ، Topiramate و Valproic Acid درمان می شوند. میزان وجود این داروها در خون افراد باید مرتبا چک شود و از کمترین دوزی که موثر نیز باشد استفاده شود. این داروها اگرچه می توانند تعداد دفعات تشنج را کاهش دهند اما همیشه نمی توانند آنها را بطور کل درمان کنند.
عدم توجه و فزونکاری:
داروهای محرک مانند Methylphenidate با نام تجاری (Ritalin) برای درمان افرادی که مبتلا به اختلال کمبود توجه – بیش فعالی (ADHD) هستند و همچنین افراد مبتلا به اوتیسم مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها می توانند رفتار ناگهانی و خودانگیخته و همچنین بیش فعالی کودکان را کاهش دهند.
به غیر از داروهایی که نام برده شد ، برای درمان علائم اوتیسم از دیگر داروها مانند انواع دیگرِ ضدافسرگی ها ، Naltrexone ( دارویی که برای ترک اعتیاد به مواد مخدر مانند هروئین و اعتیاد به الکل مورد استفاده قرار می گیرد.این دارو گیرنده های عصبی که مواد افیونی را جذب می کنند مهار می کند ) ، Lithium و برخی از داروهای Benzodiazepines مانند Diazepam و Lorazepam ، استفاده می شود. سلامت و اثر بخشی این داروها دردرمان کودکان مبتلا به اوتیسم ثابت نشده است.
هر بیماری ممکن است نسبت به هر یک از این داروها واکنش متفاوتی نسبت به دیگر بیماران نشان دهد. پس سابقه پزشکی و رفتاری کودک شما می تواند به پزشک کمک زیادی در تجویز داروی مناسب کند.
مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب
تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:
0616-638-0922 فرزاد سلحشور
