تاثیرات اعتیاد بر خانواده(مشاوره تلفنی09226380616)
تاثیرات اعتیاد بر خانواده
با وجود یک فرد معتاد در خانواده زندگی هر یک از افراد خانواده به نحوی صدمه می بیند، به این دلیل که آنها برای ادامه حیات مجبور می شوند که تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنند تا بتوانند با اثرات ویرانگر بیماری اعتیاد کنار بیایند. به همین دلیل این روش به مرور زمان باعث می شود تا زندگی خود آنها نیز به فلاکت و بدبختی کشیده شود.
· مقررات خانواده
· بروز قواعد جدید
· تاثیرات بر احساسات
· تاثیرات بر همسر و والدین
· تاثیرات بر کودکان
· سایر تاثیرات مخرب
مقررات خانواده
قواعد و مقرراتی که اعضای خانواده را به یکدیگر پیوند می دهد چه خوب و چه بد، به مرور زمان ، و بدون آنکه درباره آنها گفتگو و توافقی صورت گرفته باشد ایجاد شده اند. همسر، والدین، فرزندان و دیگر اعضای خانواده با توجه به قواعد حاکم بر خانواده یاد می گیرند آنگونه که از آنها انتظار می رود رفتارکنند و به همین علت رفتارهای آنها قابل پیش بینی می شود و در نتیجه فضایی در خانواده ایجاد می شود که همه اعضا در آن احساس آرامش و امنیت می کنند. پی بردن به نقش این قواعد و مقررات خانوادگی در هنگام مواجهه با رویدادها مختلف، یکی از کلیدی ترین مسائل، برای درک و شناخت نحوه اثرگذاری اعتیاد بر خانواده، و چگونگی بروز عکس العمل های مخرب و ناسالم توسط آنان است.
بیماری اعتیاد دارای یک روند تدریجی است و به آرامی از مصرف تفننی و مقطعی ، به مصرف جدی و دائمی تبدیل می شود. از این رو بسیاری از افرادی که مصرف مواد مخدر را آغاز می کنند، نمی دانند که دچار شدن به بیماری اعتیاد را در پیش رو دارند. به طور معمول فرد مبتلا از پیشرفت بیماری در خود مطلع نیست و زمانی متوجه این موضوع می شود که دیگر دیر شده است. اعضای خانواده نیز معمولاً نمی دانند که چه بلایی برسرعزیزشان می آید و تنها زمانی متوجه این موضوع می شوند که تغییرات ناخوشایندی در رفتار و حالات روانی او ایجاد شده است. متاسفانه اعضای خانواده برای دلگرمی خود و روبرو نشدن با واقعیت، تلاش می کنند تا موضوع را کوچک جلوه داده و با خود بگویند که این حالات به تدریج از بین خواهد رفت و عضو معتاد خانواده مصرف مواد را قطع خواهد کرد.
با شدت گرفتن اعتیاد، فرد معتاد به ناچار وقت و انرژی بیشتری برای تهیه و مصرف مواد و یا ترک آن صرف می کند. تهیه و مصرف مواد به تنها مساله مهم زندگی فرد معتاد بدل شده و او به تدریج رابطه خود با اعضای خانواده را کم تر می کند. در عوض رابطه بین فرد معتاد و مواد مخدر، به مفهومی بسیار واقعی به بخشی از محیط خانواده تبدیل می شود. اعضای خانواده ممکن است تا حدودی متوجه بروز برخی از تغییرات باشند، اما به طور کلی قادر به تعیین این که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است نمی باشند. آنها فقط متوجه این نکته می شوند که خانه دیگر جای امنی برای آنها نیست و تشویش، تنش، و اضطراب، به جای ایمنی و آسایش حکمفرما شده است و آن شخصی که در گذشته کاملا او را می شناختند، به فردی بداخلاق و تندخو، یا فردی بسیار خسته و ناتوان تبدیل شده است که تمایلی برای معاشرت با اعضای خانواده خود نیز ندارد.
بروز قواعد جدید
هر یک از اعضای خانواده معتاد در واکنش به تغییرات شدید شخصیتی و رفتاریفرد معتاد، به طور ناخواسته روش بخصوصی را برای مقابله با عواقب و پی آمدهای ناشی از اعتیاد او انتخاب می کند و این راهکارها و عکس العمل ها به تدریج به بخشی از رفتار و خلق و خوی خانواده تبدیل می شود. همسر، والدین و فرزندانی که معتاد نیستند اغلب ناچار می شوند تا نیازهای خود و دیگر اعضای خانواده را نادیده گرفته و مثلا برای اینکه مشاجره ای بین اعضای خانواده به وجود نیاید رفتارهای درد سرآفرین عضو معتاد را توجیه و یا تحمل نمایند. سیستم خانواده غالباً از ویژگی های بیمارگونه خاصی تبعیت می کند. افراد برای بقای خود و خانواده نقش هایی که به آنان تحمیل شده را می پذیرند، غافل از اینکه با این کار در واقع به استمرار و پایداری رفتار بیمار گونه در فرد معتاد کمک کرده اند. معمولا مقررات و قواعد حاکم بر خانواده که پیش از معتاد شدن یکی از اعضا، امنیت و توانایی روبرو شدن با مشکلات را در خانواده تامین می کرد، کارایی خود را از دست داده و به تدریج مقررات و قوانین جدیدی جایگزین آنها می شوند و همه اعضا از آن تبعیت می کنند:
قانون اول – حرف نزن: همه اعضا مسائل و مشکلاتی که به موجب رفتارهای نامطلوب ناشی از بیماری اعتیاد در خانواده به وجود آمده است را می بینند، اما هیچکس در مورد آن ها صحبت نمی کند.
قانون دوم – احساس نکن: افراد خانواده احساس خود را سرکوب می کنند، به عبارت دیگر جرات پرداختن به احساسات واقعی خود (مانند شادی، غم، خشم، عشق، محبت و…) را ندارند.
قانون سوم – به هیچکس اعتماد نکن: افراد خانواده ناچار می شوند که صادق نباشند ونه تنها به دیگران، بلکه به خودشان هم دروغ بگویند.
اعضای خانواده با استفاده از مقررات جدید خواه ناخواه رفتار های جدیدی در پیش می گیرند و برای سازگار کردن خود با شرایط تازه و کاستن از تاثیرات بیماری اعتیاد بر فرد معتاد و سایر اعضا خانواده، راه و روش خاصی را انتخاب می کنند. این مقررات جدید در واقع بر اثر اجبار و ناچاری و به منظور حفظ کانون خانواده ایجاد می شوند و اغلب برای آسایش و رفاه خانواده زیان بار هستند. مثلا همانطور که قبلاً ذکر شد، طبق مقررات جدید همسر فرد معتاد مجبور می شود که به تنهایی تمام امور خانه و مسئولیت های رها شده ی همسر خود را نیز بر عهده بگیرد. درخانواده هایی که پدر و مادرهر دو به بیماری اعتیاد مبتلا هستند، گاهی این مسئولیت ها را فرزند بزرگتر آنها بر عهده می گیرد. با آنکه این نوع تغییرات موجب دگرگونی زندگی و باعث ناراحتی و آزار اعضای خانواده می شوند، اما در نهایت به بخشی از قوانین نانوشته ی حاکم بر خانواده تبدیل می شوند. این قوانین و مقررات بخشی از تاثیرات بیماری اعتیاد بر خانواده است، که سرانجام زندگی آنها را غیر قابل اداره و ویران نموده و به سلامت و آسایش همه افراد خانواده آسیب وارد می کند.
تاثیرات بر احساسات
زمانی که یکی از اعضای خانواده معتاد می شود، سایر اعضا نیز هر یک به نوعی تحت تاثیر عواقب اعتیاد او قرار می گیرند. بیماری اعتیاد بر روح و روان و رفتارهای هر یک از اعضای خانواده تاثیر گذاشته و زندگی آنها را نیز از حالت عادی خارج می کند. برای مثال همسر فرد معتاد به دلیل عهده دار شدن وظایف همسر خود مثلا در رابطه با تامین هزینه های جاری زندگی، قادر به تامین خواسته ها و نیازهای روحی فرزندان خود که از بی مهری و بی توجهی والدین رنج می برند نبوده، و از این بابت همواره احساس گناه می کند. یا مادری که به علت اعتیاد پسر خود همواره نگران است تلاش می کند تا برای پنهان نگه داشتن اعتیاد فرزندش، از دیگران دوری کرده و گوشه نشین شود .
مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب
تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:
0616-638-0922 فرزاد سلحشور
